« Επιστροφή | Γέροντας Πορφύριος – Για την ομορφιά της Κτίσης. » | Charles Baudelaire - Η Μοναξιά » | Eύα Πάλμερ Σικελιανού – Ελληνική Μουσική » | Παναγιώτης Κονδύλης – «Τα ανθρώπινα δικαιώματα». » | Παναγιώτης Κονδύλης – Μελαγχολία και Πολεμική. » | Παναγιώτης Κονδύλης - Oι Φιλόσοφοι και η Ισχύς. » | Ομάρ Καγιάμ – Ρουμπαγιάτ » | Ν.Εγγονόπουλος - ΜΠΕΡΟΥΤΙΑΝΟ » | T.Σ.Έλιοτ – Έρημη Χώρα » | Κάλλιστος Ware – T.S.Eliot, Ο Συντροφός μας στην Οδό. »

Κορνήλιος Καστοριάδης – Το πρόβλημα της δημοκρατίας σήμερα.

Image Hosted by ImageShack.us




Πώς μπορεί η δόξα (γνώμη) των ανθρώπων να διδαχθεί, πώς είναι δυ­νατόν οι άνθρωποι να σχηματίζουν ολοένα καλύτερη γνώμη και φρόνηση για τα πολιτικά πράγματα για τα οποία δεν υπάρχει επιστήμη ; Ένας και μόνος τρόπος υπάρχει : να ασκούν την πολι­τική εξουσία, να συζητούν και να παίρνουν αποφάσεις. Τελείως αντίθετη φυσικά είναι η μοντέρνα αντίληψη η οποία επεκράτησε, δηλαδή η ιδέα ότι η δημοκρατία είναι η εκπροσώπηση, ή η αντι­προσώπευση. Αυτή η συζήτηση έχει γίνει από πολύν καιρό και ο ίδιος ο Ρουσσώ, ο οποίος έγραφε στο τέλος του 18ου αιώνα, έλε­γε σαφώς ότι η μόνη μορφή δεκτής ή πραγματικής δημοκρατίας είναι η άμεση δημοκρατία. Υπάρχει στον Ρουσσώ μία φράση την οποία θα μπορούσε να είχε βρει κανείς και στον Λένιν και στον Μαρξ, όταν αργότερα έκαναν την κριτική του κοινοβουλευτι­σμού. Οί Εγγλέζοι, λέει, νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι διότι εκλέ­γουν τους βουλευτές τους μία φορά στα πέντε χρόνια, αλλά αυταπατώνται· είναι ελεύθεροι μία μέρα στα πέντε χρόνια.

Εγώ θα έλεγα ότι ο Ρουσσώ δεν προχωράει τον συλλογισμό του μέχρι τέλους, γιατί φυσικά δεν είναι ελεύθεροι όπως δεν είμαστε και δεν είσαστε ελεύθεροι, ούτε μία μέρα στα πέντε χρόνια. Το τι θα ψηφίσετε αυτήν τη μέρα στα πέντε χρόνια είναι ήδη προδιαγεγραμμένο. Πρώτα πρώτα είναι προδιαγεγραμμένο απ' αυτά με τα οποία μας έχουν γεμίσει το κεφάλι επί πέντε χρόνια. Είναι προδιαγεγραμμένο από τις καταστάσεις τις οποίες έχουν ήδη ανεπιστρεπτί δημιουργήσει αυτοί που βρίσκονται ήδη στα πράγ­ματα. Και θα μπορούσε να συνεχίσει να εκθέτει κανείς δια μα­κρών το πώς είναι προδιαγεγραμμένο. Από τη στιγμή απ' την οποία έχουν εκλεγεί αμετάκλητοι αντιπρόσωποι, η πρώτη και κύρια δουλειά αυτών των αμετάκλητων αντιπροσώπων -εκτός εάν πιστεύουμε στον Άγιο Βασίλη- είναι να κατοχυρώνουν την επανεκλογή τους. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα και αυτό το βλέπετε αυτήν τη στιγμή και στο επίπεδο των αντιπροσώπων, και στο επίπεδο της Προεδρίας. Το μόνο θέμα το οποίο ενδιαφέ­ρει είναι πώς να κατοχυρωθεί η επανεκλογή. Αυτά που διδά­σκουν οι καθηγητές Συνταγματικου Δικαίου στο Πανεπιστήμιο είναι άσχετα. Η αντιπροσώπευση είναι, πολιτική αύτοαποξένωση του πολιτικού σώματος. Είναι «πάρε Αγά μου το σχοινί να με κρεμάσεις». Η μόνη δυνατή μορφή δημοκρατίας είναι η άμεση δημοκρατία. Δηλαδή η δημοκρατία όπου οι άνθρωποι αποφασί­ζουν μόνοι τους και όχι μέσω αμετακλήτων εκπροσώπων.

Κορνήλιος Καστοριάδης
«Οι ομιλίες στην Ελλάδα»
Εκδ. Υψιλoν, 2000
Σελ. 140 - 141

Ετικέτες

Καίρια τα αποσπάσματα και επίκαιρα όσο ποτέ...

Νομίζω Αναγνώστα η σκέψη Καστοριάδη και Κονδύλη αποκλίνουν μεταξύ τους.
π.χ. τι εννοεί ο Καστοριάδης όταν λέει, "η δημοκρατία όπου οι άνθρωποι αποφασί­ζουν μόνοι τους και όχι μέσω αμετακλήτων εκπροσώπων", άν όχι το δικαίωμα για ελεύθερη γνώμη και έκφραση;

gB

Αποκλίνουν ναι, σ' αυτό έχεις δίκιο.Κι εγώ είμαι πάντα πιό κοντά με τον Κονδύλη.

Ο Καστοριάδης εδώ όμως περιγράφει κάτι θεμελιακό. Αλλο πράμα η μαζική δημοκρατία του κουτόχορτου που σας ταϊζουν και άλλο ή άμεση πραγματική δημοκρατία. "Μην λοιπόν κοροϊδεύεστε" μας λέει:"μάθετε ότι δεν έχετε δημοκρατία έφ όσον δεν αποφασίζετε σείς οι ίδιοι για όσα σας αφορούν".

Αυτό πρέπει να το μάθουμε όλοι.
Δεν είναι καθόλου κακό για πρώτο μάθημα πολιτικής σκέψης και τροφή για σκέψη.

Το άν μπορεί να εφαρμοστεί μια τέτοια "δημοκρατία" άμεση δηλαδή και το άν είμαστε σε θέση ν' αποφασίσουμε είναι άλλο ζήτημα και εκεί αρχίζει η σκέψη του Κονδύλη (περί ισχύος και τα λοιπά).Το θίγει βέβαια και ο Καστοριάδης με την αστυνόμο οργά... μόνο που δεν σώθηκε η Αθηναϊκή Δημοκρατία;-)

Posted by gb winzip | 9:47 μμ


Ισως να μην αποκλίνουν μόνο αλλά και να συγκρούονται σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επειδή ο Κονδύλης εκφράζει την αποτελεσματικότητα της ισχύος μάλλον επικροτεί την λατινική έκφραση, auctoritas, non veritas facit legem - η ισχύς, όχι η αλήθεια, φτιάχνουν τους νόμους. Αντιθέτως η ισχύς των δικαιωμάτων θέλει οι αλήθειες να φτιάχνουν νόμους όχι η ισχύς η αυταρχική. -Veritas, non auctoritas facit legem.
Posted by gb winzip | 9:47 μμ

Posted by funk | 11:42 πμ

Γεια σας,

Έχω την εντύπωση πως οι σκέψεις των Καστοριάδη και Κονδύλη συγκλίνουν σε ένα σημείο. Βέβαια ο καθένας τους διάλεξε διαφορετικό δρόμο για να φτάσει στον τελικό προορισμό.

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης μίλησε για την ανορθολογικότητα των οικονομικών συστημάτων της εποχής του και πρότεινε την Ουτοπία του ως κινητήριο μοχλό αλλαγής, όμως κινητήρια δύναμη της σκέψης του ήταν τόσο η Αρχαία ελληνική γραμματεία όσο και οι Νεότεροι Χρόνοι. Χαρακτηριστικά ο Καστοριάδης βλέπει στην προβιομηχανική αστική τάξη την αρχαία ελληνική Πόλη. Απαρνήθηκε την καταναλωτική κοινωνία, ακόμα και τον Μάη του '68 μιας και οι γενιές φάνηκε πως ήταν ρηχές.

Από την άλλη μεριά ο Κονδύλης φαίνεται πως έχει και αυτός τις ρίζες του στους αρχαίους έλληνες φιλοσόφους και τους φιλοσόφους της Δύσης. Και αυτός όπως και ο Καστοριάδης ξεκίνησαν από τον Μαρξισμό τον οποίο και απαρνήθηκαν. Όμως ο Κονδύλης προσέγγισε το θέμα λιγότερο ηδονιστικά από τον ΚΑστοριάδη. Αρνήθηκε να πλάσσει Ουτοπία παρά θέλησε να αναλύσει την πορεία του Δυικού κόσμου από τα τέλη του Μεσαίωνα ως και τα τέλη του Ψυχρού Πολέμου με τον πλέον αυστηρό τρόπο με αποτέλεσμα να μας αφήσει επιχειρήματα που ανατρέπουν όλη τη σύγχρονη ιδεολογία (ανθρώπινα δικαιώματα, κατανάλωση κλπ)+ τις προβλέψεις που έκανε από τις αρχές του '90 για τις στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ κλπ.

Θα πω το εξής για να δείξω πως αντιλαμβάνομαι τη σχέση Καστοριάδη-Κονδύλη. Ο Καστοριάδης αφιέρωσε μεγάλο μέρος της εργασίας του για να δείξει πως το Σοβιετικό καθεστώς δεν ήταν η πραγμάτωση της Ουτοπίας παρά μόνον ένας άλλος καπιταλισμός. Ο Κονδύλης δεν φαίνεται να είπε ποτέ αν το Σοβιετικό σύστημα ήταν καλό ή κακό αλλά έδειξε γιατί το Σοβιετικό καθεστώς δε μπορούσε (λογικά) να πραγματώσει την Ουτοπία (πχ προετοιμασίες για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο). Προφανώς κοινό σημείο και των δύο η Αμφισβήτηση.

Στα ίδια συμπεράσματα με αυτά του κειμένου του Καστοριάδη μπορεί να φτάσει κανείς και από τη μελέτη του έργου του Κονδύλη "Η παρακμή του αστικού πολιισμού". Το επίμετρο για την ελληνική πραγματικότητα και σε αυτό το βιβλίο του Κονδύλη διαφωτιστικότατο!

Συγνώμη για το μέγεθος του σχολίου.
Posted by funk | 11:42 πμ

Δημοσίευση σχολίου

Σύνδεσμοι

eXTReMe Tracker