Χοιροβοσκός ο Αναγνώστης

Ο δρόμος της θρησκευτικής ιστορίας, είναι ο δυσκολώτερος, ο πιο δύσβατος από όσους έχει να διανύσει ο ιστορικός.

Γι' αυτόν που πιστεύει, ότι οι θρησκευτικές αλή­θειες είναι αιώνιες, το δόγμα που αυτός κηρύσσει κι αποδέχεται, δίδει έκφραση στην αιώνια εγκυρό­τητα τους. Γι' αυτόν, ο ιστορικός πού αναζητά ν' ανακαλύψει καί να εξηγήσει, γιατί το δόγμα πρέπει να εμφανίστηκε κάποια ιδιαίτερη στιγμή του χρό­νου, φαίνεται ένοχος αδικαιολόγητου ντετερμινι­σμού. Η «εξ Άποκαλύψεως» θρησκεία όμως, δέ μπορεί να ξεφύγει από τα χρονικά όρια, γιατί η αποκάλυψη πρέπει να έγινε σε κάποια ιδιαίτερη, δεδομένη στιγμή. Η Χριστιανική Θρησκεία, πάνω απ' όλες τις άλλες, εξετάζει τις σχέσεις του χρόνου με την αιωνιότητα…

…Ο ιστορικός όμως είναι και ο ίδιος άνθρωπος και δεσμεύεται από τους περιορισμούς της προσωρινότητας και πρέπει να έχει την ταπει­νοσύνη να παραδέχεται τίς δικές του ανεπάρκειες. Το έργο του είναι να αφηγηθεί την ιστορία και να την κάνει όσο μπορεί περισσότερο κατανοητή στην ανθρωπότητα.

Ωστόσο, αφού η ιστορία πρέπει να είναι κατα­νοητή, χρειάζεται κάτι περισσότερο από μια απλή παρουσίαση των κοσμικών γεγονότων. Πολλοί με­γάλοι και σοφοί άνθρωποι μας έχουν πεϊ ότι, η ιστορία είναι μια επιστήμη και τίποτε περισσότερο. Είναι αλήθεια ότι για τη συλλογή των ιστορικών μαρτυριών απαιτούνται, ακρίβεια καί αντικειμενι­κότητα, ειδικά όταν το θέμα αφορά τη θρησκεία, μια σφαίρα στην οποία η κρίση, πολύ συχνά, επηρε­άζεται από προσωπικές πεποιθήσεις καί προκατα­λήψεις. Η μέθοδος όμως του ιστορικού, δεν μπορεί να είναι εξ ολοκλήρου εμπειρική. Η ανθρώπινη συμπεριφορά αψηφά τους επιστημονικούς νόμους· η ανθρώπινη φύση δεν έχει ακόμα αναλυθεί συστη­ματικά. Οι ανθρώπινες δοξασίες παραμερίζουν τη λογική καί τον ορθολογισμό. Ο ιστορικός πρέπει να προσθέσει στην αντικειμενική σπουδή του τις ιδιότητες της συμπαθούσης διαίσθησης και ευφάν­ταστης αντίληψης, διότι χωρίς αυτές δε μπορεί να ελπίσει ότι θα κατανικήσει τους φόβους, τις βλέ­ψεις και τις πεποιθήσεις που παρακίνησαν τίς πε­ρασμένες γενεές. Αυτές οι ιδιότητες είναι, ίσως, πνευματικά χαρίσματα, χαρίσματα πού μπορεί κα­νείς να τα δοκιμάσει καί να τα νιώσει, αλλά δεν μπορεί να τα εξηγήσει με ανθρώπινα δεδομένα.

Για τη σπουδή της Ορθόδοξης Πίστης της Ανα­τολικής Χριστιανοσύνης, το διαισθητικό αυτό χά­ρισμα είναι απαραίτητο. Είναι μια Πίστη πού υπήρξε πάντοτε φιλύποπτη στίς προσπάθειες που έγιναν για να περιοριστεί η Θρησκεία σ' ένα σύστημα σχεδόν φιλοσοφικό. Προτίμησε πάντοτε να μείνει σταθερά προσκολλημένη στην ενδόμυχη πλη­ροφόρηση και στην άγραφη παράδοση. H μεγαλο­φυία της είναι άποφατική και βασίζεται στην άγνοια του ανθρώπου μπροστά στο Θείο. Εκείνο πού μπορούμε να ξέρουμε για το Θεό είναι ότι «δεν ξέρουμε τίποτα», επειδή οι ιδιότητες του είναι από τη φύση τους έξω από το βασίλειο της κοσμικής γνώσης. Η Θεολογία της και οι συνηθειές της χα­ρακτηρίζονται από αντινομίες που δεν ερμηνεύον­ται εύκολα από ένα ορθολογιστική παρατηρητή, εί­ναι πιθανόν, ότι κανένας από όσους δεν έχουν γα­λουχηθεί μέσα στην ατμόσφαιρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δεν είναι σε θέση να την κατανοήσει πλήρως, και ακόμα λιγότερο, να την περιγράψει.

Η Μεγάλη Εκκλησία Εν Αιχμαλωσία
Σέρ Στήβεν Ράνσιμαν – η Εισαγωγή
1967

Ετικέτες Σερ Στήβεν Ράνσιμαν, Iστορία

Γεώργιος Χοιροβοσκός | Δευτέρα, Μαρτίου 26, 2007 | 7:19 μ.μ. | Διεύθυνση Παραπομπής