Τετάρτη, Οκτωβρίου 12, 2011

Λ.Καμπερίδης – Καλοκαίρια στο Lac La Belle

Επρεπε να κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της ζωής μου για να καταλάβω πώς αυτή η ελευθερία από το φόβο είναι το μόνο πού μας κάνει να διαφέραμε από τους άλλους που πιστεύουν στο Θεό, σε Αυτόν που τον συλλαμβάνουν με το νου τους, όχι μόνο ως Αλλάχ ή ως Γιαχβέ, αλλά και ως Ίησούν Έσταυρωμένον, και παράλληλα προχωρούνε με κανόνες στα χέρια, με νόμους στο μυαλό, με δεσμά στην καρδιά τους, με το φόβο μήπως και παραστρατήσουν και προδώσουν κανένα από τα χαντίθ του Μωάμεθ, κανένα από τα πολύπλοκα νο­μικά διατάγματα της Τορά. Από αυτόν ακριβώς τον ασφυκτικό φόβο του νόμου μας απελευθέρωσε η Ορθοδοξία. Ούτε φοβήθηκε ποτέ ή πίστη μας την αρετή και την τόλμη της ελευθερίας. Πήρε ελεύθερα από όλους, πλούτισε σε δόξα και τιμή η ίδια, και έκανε πλούσιους και τους δανειστές της.

Από τους Πέρσες δανείστηκε το συμβολισμό του φωτός και από το Μίθρα το φωτοστέφανο της δόξης, από τους Έλληνες ρητορικά σχήματα λόγου και το πάθος της ερευνάς, από τους Εβραίους την υμνολογία, από τους Σύρους το θόλο των ναών ούτε φοβήθηκε να ιστορήσει τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη στους νάρθηκες των ναών της, όπως φοβούνται πολλοί να τους αγγί­ξουν μήπως και μολυνθούν, επειδή δεν ήταν χριστιανοί. Και, σκάν­δαλο για τους ορθόδοξους πατριώτες του καιρού μας, ακόμα και το βίο του Μποντισάτβα Βούδα πήρε από τους Ινδούς και τον παρέ­δωσε -κατά την παράδοση- στα χέρια του Άραβα ορθόδοξου αγίου Ιωάννου Μανσούρ του Δαμασκηνού. Επειδή η πίστη μας δεν έχει σύνορα, και αυτοί που τη βάζουν μέσα σε εθνικά όρια παραβιάζουν το ελεύθερο της φύσης της, και ακόμα χειρότερα, την ελευθερία του θεού και του δικού τους έαυτού. Και η δική μας ευθύνη είναι να είμα­στε οι μάρτυρες της παντού όπου μας έχουν ρίξει οι ιστορικές συν­θήκες της ζωής μας. Η αλήθεια δεν έχει να φοβηθεί τίποτα· ούτε την παρουσία μας εδώ και την απουσία μας από τις παραδοσιακές χώρες της ορθοδοξίας, ούτε τα αγγλικά στη λειτουργία, ούτε τους νεωτερισμούς της έκκοσμικευμένης σκέψης.

Ο π. Γ.Φλορόφσκυ έλεγε πώς δεν υπάρχει νεωτερισμός και παράδοση, ανατολή και δύση, πα­λαιό και νέο. Υπάρχει μόνο το αληθινό και το ψεύτικο, και όλη η περιπέτεια της ανθρώπινης διανόησης συνοψίζεται στη διάκριση με­ταξύ αυτών των δύο.

Λάμπρος Καμπερίδης

«Δός μοι τούτον τον ξένον»
Εκδ.Ίνδικτος, 2006
Σελ. 230

Ετικέτες

Τρίτη, Οκτωβρίου 11, 2011

Daniel Bell – Μια τελική παρατήρηση για τη θρησκεία.



Ο Προλογός μου στην έκδοση του 1978 αυτού του βιβλίου κατέληγε με μια τελική παρατήρηση για τη θρησκεία. Το ίδιο και τούτος ο Επιλόγος. Οι θρησκείες, καθ' εαυτές καί αφ' εαυτών, μπορούν να είναι σκληρές και άτεγκτες, όπως έχουμε διαπιστώσει από την Ιερά Εξέταση ως τον φετφά του Άγιατολάχ Χομεϊνί για τον Salman Rushdie. Όλες τους ενσαρκώνουν τις διεκδικήσεις των πιστών επί απολύτων καί αποκλειστικών αληθειών. Όλες τους επικαλούνται το όνομα του Θεού. Άλλα το θεμελιώδες γεγονός είναι πώς δεν ξέρουμε ποιος μιλάει με τον Θεό.

Κατ' έμέ, θρησκεία δεν είναι η σφαίρα του Θεού ή των θεών. Είναι η αίσθηση, μια αναγκαία αίσθηση, του ιερού, αυτού πού βρίσκεται πέρα από μας και δεν μπορούμε να το υπερβούμε. Στον ιουδαϊσμό υπάρχει ή έννοια του Havdolah, του διαχωρισμού, ενός διαχωρισμού τον οποίο επικαλούνταν ο Emile Durkheim, απόγονος ο ίδιος μιας σειράς ραββίνων — του διαχωρισμού του ιερού από το ανίερο, του υπερβατικού από το εγκόσμιο, του φωτεινού από το σκοτεινό. Μια από τις κατηγορίες που διατύπωσα εναντίον του καπιταλισμού και του μοντερνισμού είναι οτι στο αχόρταγο τους κομμάτιασμα όλων των δεσμών δεν υπήρξε «τίποτα ιερό». Η αποτυχία του καπιταλισμού και τώρα του μεταμοντερνισμού να καθιερώσουν όρια παραβάσεως —κάτι πού θα έκανε μια θεωρία φυσικού δικαίου— δείχνει οτι οι πολιτιστικές αντιφάσεις τόσο του καπιταλισμού όσο και του μεταμοντερνισμού παραμένουν.
Στη Δύση, στην οικονομική και στην πολιτιστική σφαίρα, η προτεσταντική ηθική (ένας μύθος τώρα πλέον) έχει κατανικηθεί από την κτητικότητα, και ο μοντερνισμός έχει καταλήξει στο τέλμα του μεταμοντερνισμού και του «ΡοΜο». Στο αντιμάμαλο της παγκόσμιας οικονομίας, ο καπιταλισμός έχει τώρα σπρωχθεί ανατολικά προς τον Ειρηνικό, όπου ένα καινούργιο ρεύμα κτητικότητας (και ανισοτήτων) και μια ιδεολογία νεο-κομφουκιανισμού (και πολιτικού εθνικισμού) έχουν γίνει οι επίσημες σφραγίδες μιας νέας εποχής. Το να επιμένουν περήφανα σ' ένα ιστορικό στάδιο μπορεί ν' αποτελεί προσώρας ένα αρκετά ικανοποιητικό επίτευγμα για εκείνα τα ασιατικά έθνη — αν και η διαγραφόμενη δύναμη της Κίνας ενδέχεται να προαγγέλλει μιαν απειλή. Αλλά το βαθύτερο ερώτημα παραμένει: Εάν δεν μπορεί πλέον κανείς να καταφύγει στη παράδοση και τη θρησκεία, τι άλλο θ' απομείνει από την οικονομική δύναμη και τον πολιτιστικό συγκρητισμό γι' αυτούς τους «νέους» πολιτισμούς, αν όχι κάποιες επιπρόσθετες αντιφάσεις του καπιταλισμού;

Ντάνιελ Μπέλ
«Ο Πολιτισμός της Μεταβιομηχανικής Δύσης»
Εκδόσεις Νεφέλη 1999 – Σελ.379

Ετικέτες

Σύνδεσμοι

eXTReMe Tracker